CÁC LOẠI RỦI RO TRONG BẢO HIỂM XUẤT NHẬP KHẨU 2024

Bảo hiểm hàng hóa xuất nhập khẩu đóng vai trò như một lá chắn bảo vệ doanh nghiệp khỏi những rủi ro tiềm ẩn có thể xảy ra trong quá trình vận chuyển hàng hóa đi xa. Những rủi ro này có thể bao gồm thiên tai như bão bùng, động đất, sóng thần, hoặc các sự cố bất ngờ như cháy nổ trên tàu, va chạm, đắm tàu.

Ngoài ra, hàng hóa còn có thể bị hư hỏng, mất mát do các yếu tố như sai sót trong quá trình xếp dỡ, trộm cắp, hoặc do chất lượng hàng hóa không ổn định trong quá trình vận chuyển. Để đối phó với những rủi ro này, việc lựa chọn gói bảo hiểm phù hợp và hiểu rõ các điều khoản trong hợp đồng bảo hiểm là vô cùng quan trọng.

I. RỦI RO THÔNG THƯỜNG ĐƯỢC BẢO HIỂM

1. Rủi ro mắc cạn: Tàu bị mắc cạn là khi đáy tàu chạm đất hoặc chạm phải chướng ngại vật và làm cho con tàu không thể chuyển động được.

– Mắc cạn (stranding): là khi đáy tàu chạm phải mặt đất hoặc chạm phải chướng ngại vật khác làm tàu không thể chuyển động được và thường phải có một ngoại lực khác để kéo tàu ra khỏi nơi mắc cạn.

– Nằm cạn (gronding): là khi con tàu đang ở trong tư thế bình thường, nhưng rồi sự cố xảy ra ví dụ: tàu bị chạm đáy do thủy tiều rút xuống, phải dừng lại một thời gian chờ thủy triều lên mới có thể ra khỏi nơi nằm cạn và tiếp tục hành trình.

Trách nhiệm bảo hiểm: trường hợp mắc cạn thuộc phạm vi trách nhiệm của người bảo hiểm là trường hợp có một sự cạn thiệp của một tác động bên ngoài. Nó phải là một sự khách quan trong quá trình hàng hải bình thường.

Rủi ro mắc cạn được nhà bảo hiểm chịu trách nhiệm bồi thường cả tổn thất toàn bộ và tổn thất bộ phận trong tất cả các điều kiện bảo hiểm.

2. Rủi ro chìm đắm: Do nguyên nhân nào đó mà tàu bị chìm xuống biển hoặc bị đắm do sóng thần, bão tố, không thể tiếp tục hành trình được nữa, hàng hóa trên tàu bị hư hại.

Nếu tàu chỉ ngập một phần hoặc bập bềnh trên mặt nước thì không gọi là đắm vì trường hợp này thường xảy ra khi sóng gió lớn, trừ khi người ta chứng minh được là do tính chất của hàng hóa nên tàu không thể chìm sâu hơn nữa, chẳng hạn như tàu chở gỗ diêm hoặc các loại thùng rỗng… dù nước vào nhiều nó cũng bập bềnh trên mặt nước chứ không chìm hẳn xuống đáy.

Cho nên đối với tàu bè ở trạng thái bình thường thì chỉ khi nào toàn bộ phận nổi trên mặt nước bị chìm trong nước và tàu không chạy được nữa mới gọi là đắm. Và khi một con tàu bị đắm thì hành trình coi như không hoàn thành được.

Trách nhiệm bảo hiểm: đối với rủi ro tàu đắm, trách nhiệm của người bảo hiểm cũng tương tụ như rủi ro măc cạn. Nghĩa là tổn thất bộ phận vận được bồi thường trong trương hợp người tham gia bảo hiểm mua bảo hiểm với các điều kiện bảo hiểm (ICC).

3. Rủi ro đâm va: Tàu bị đâm, va phải chướng ngại vật trên biển (đá ngầm, công trình xây dựng, tàu thuyền khác) đẫn đến hư hỏng, hành trình bị gián đoạn.

4. Rủi ro cháy: Là hiện tượng mà xảy ra cháy nổ do kỹ thuật hay hàng hóa chứa trên tàu. Thường rủi ro này chia ra 2 loại: cháy bình thường và cháy nội tỳ. Cháy bình thường là do những nguyên nhân khách quan như thiên tai, buộc phải tiêu hủy hoặc do sơ suất của người không được bảo hiểm. Cháy nội tỳ là do tính chất của hàng hóa chuyên chở có thể tự động bốc cháy như than, gas,… Công ty bảo hiểm chỉ bồi thường cho trường hợp cháy bình thường.

5. Rủi ro do thiên tai: Là những hiện tượng do thiên nhiên gây ra như biển động, bão, lốc, sét, thời tiết quá xấu… mà con người không chống lại được.

6. Rủi ro mất tích: Là trường hợp mà tàu không thể đến được cảng quy định trong hợp đồng hoặc sau một khoảng thời gian quy định kể từ ngày tàu bị mất tín hiệu. Các nước khác nhau thì có quy định khác nhau với thời gian quy định này.

II. RỦI RO KHÔNG ĐƯỢC BẢO HIỂM

Những rủi ro không được bảo hiểm với bảo hiểm hàng hải trong những trường hợp sau:

– Buôn lậu

– Lỗi của người được bảo hiểm

– Tàu không đủ khả năng đi biển

– Tàu đi chệch hướng

– Nội tỳ

– Ẩn tỳ

– Mất khả năng tài chính của chủ tàu

III. RỦI RO ĐẶC BIỆT

– Chiến tranh

– Đình công

– Bạo loạn

– Cướp biển

Những loại rủi ro này thường được bảo hiểm, nhưng nếu chủ hàng có yêu cầu, sẽ nhận được bảo hiểm kèm theo rủi ro thông thường được bảo hiểm với điều kiện trả thêm phụ phí đặc biệt chứ không nhận bảo hiểm riêng cho các rủi ro đặc biệt.

Các rủi ro được bảo hiểm phải là nguyên nhân trực tiếp gây ra tổn thất. Việc phân biệt nguyên nhân trực tiếp hay gián tiếp có vai trò rất quan trọng để xác định được rủi ro gây ra tổn thất có phải là rủi ro được bảo hiểm hay không. Những tổn thất nào có nguyên nhân trực tiếp là những rủi ro được bảo hiểm gây ra mới được bảo hiểm bồi thường.

IV. NHỮNG LƯU Ý KHI MUA BẢO HIỂM TRONG XUẤT NHẬP KHẨU

Khi mua bảo hiểm xuất nhập khẩu, người mua cần chú ý những điểm sau:

– Điều kiện hợp đồng: Khách hàng mua bảo hiểm phải xem xét kỹ những điều khoản và điều kiện được thỏa thuận trong hợp đồng bảo hiểm, cũng như quyền và nghĩa vụ của hai bên.

– Chi phí và mức độ bảo hiểm: Cần quan tâm đến số tiền bảo hiểm và các chi phí liên quan.

– Loại hàng hóa được bảo hiểm: Bảo hiểm xuất nhập khẩu vận chuyển bằng đường biển thường áp dụng cho các loại hàng hóa thông thường nhưng không bao gồm các loại cụ thể như than, dầu chở rời, đồ đông lạnh, thịt đông lạnh do đó bạn cần lưu ý.

– Nơi nhận bồi thường: Cần biết rõ nơi sẽ nhận được bồi thường trong trường hợp xảy ra tổn thất.

– Điều khoản loại trừ: Phải nắm rõ những điều khoản loại trừ, vì mỗi gói bảo hiểm đều có những điểm loại trừ chi tiết mà cần phải xem xét kỹ lưỡng trước khi ký hợp đồng.