Bạn đang kinh doanh quốc tế và băn khoăn về các hình thức thanh toán? Bài viết này sẽ giải đáp mọi thắc mắc của bạn về thanh toán quốc tế, từ khái niệm cơ bản đến các phương thức phổ biến nhất hiện nay. Cùng Unlimited Access tìm hiểu ngay!

Thanh toán quốc tế: Hướng dẫn A-Z cho doanh nghiệp xuất nhập khẩu

Trong bối cảnh toàn cầu hóa hiện nay, các doanh nghiệp ngày càng mở rộng thị trường và thực hiện giao dịch quốc tế. Một phần quan trọng của quá trình này là thanh toán quốc tế, tức là việc chuyển tiền giữa các quốc gia để mua bán hàng hóa và dịch vụ. Thanh toán quốc tế không chỉ đơn thuần là việc chuyển tiền từ nước này sang nước khác mà còn liên quan đến các yếu tố pháp lý, thuế, quy định ngoại hối, và quản lý rủi ro.

Thanh toán quốc tế đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế toàn cầu, giúp kết nối các thị trường, tạo điều kiện thuận lợi cho thương mại và đầu tư. Quá trình này có thể phức tạp và yêu cầu sự hiểu biết sâu rộng về các quy định quốc tế, thủ tục hải quan, cũng như các loại hình thanh toán khác nhau.

Thanh toán quốc tế là gì?

Thanh toán quốc tế là quá trình chuyển giao giá trị tài chính giữa các bên ở những quốc gia khác nhau. Nhờ các phương pháp thanh toán ngoại thương đã tạo ra sự thuận tiện trong các giao dịch kinh doanh, tài chính giữa các doanh nghiệp, ngân hàng, cá nhân ở các quốc gia khác nhau. Các phương pháp thanh toán quốc tế cũng là cơ sở để thực hiện các giao dịch thương mại quốc tế, giúp các doanh nghiệp xuất nhập khẩu trao đổi hàng hóa và dịch vụ một cách hiệu quả, an toàn.

Thanh toán quốc tế bao gồm ba thành phần chính:

• Người mua (Người nhập khẩu)

Người mua là bên đặt hàng và nhận hàng hóa hoặc dịch vụ từ nước ngoài. Họ là người chịu trách nhiệm thanh toán cho người bán theo các điều khoản đã thỏa thuận trong hợp đồng.

• Người bán (Người xuất khẩu)

Người bán là bên cung cấp hàng hóa hoặc dịch vụ cho người mua ở nước khác. Họ cần đảm bảo rằng họ sẽ nhận được thanh toán đầy đủ và đúng hạn.

• Các ngân hàng và tổ chức tài chính

Ngân hàng và các tổ chức tài chính đóng vai trò trung gian trong quá trình thanh toán, giúp chuyển tiền từ người mua đến người bán. Họ cung cấp các dịch vụ như mở thư tín dụng, chuyển tiền điện tử, và bảo lãnh thanh toán.

>>> Xem thêm: Chi tiết về quy trình nhập khẩu nước rửa chén năm 2024

Vai trò của thanh toán quốc tế

Thanh toán quốc tế có nhiều vai trò quan trọng, bao gồm:

Hỗ trợ thương mại quốc tế

Thanh toán quốc tế giúp các doanh nghiệp dễ dàng thực hiện giao dịch thương mại với các đối tác nước ngoài. Nó đảm bảo rằng các bên sẽ nhận được hàng hóa và thanh toán đúng như cam kết trong hợp đồng.

Quản lý rủi ro tài chính

Rủi ro tài chính trong thanh toán quốc tế có thể bao gồm biến động tỷ giá, rủi ro không thanh toán, và rủi ro liên quan đến chính trị và kinh tế của quốc gia. Các công cụ như thư tín dụng, hợp đồng kỳ hạn và bảo hiểm rủi ro có thể giúp quản lý và giảm thiểu những rủi ro này.

Tạo điều kiện cho đầu tư quốc tế

Thanh toán quốc tế cũng tạo điều kiện cho các hoạt động đầu tư quốc tế, giúp các doanh nghiệp đầu tư vào các quốc gia khác một cách dễ dàng hơn. Điều này thúc đẩy sự phát triển kinh tế và mở rộng cơ hội kinh doanh.

Các yếu tố ảnh hưởng đến thanh toán quốc tế

Tỷ giá hối đoái

Tỷ giá hối đoái là yếu tố quan trọng nhất ảnh hưởng đến thanh toán quốc tế. Sự biến động của tỷ giá có thể làm thay đổi giá trị thanh toán thực tế giữa các bên.

Chính sách ngoại hối

Các quy định và chính sách ngoại hối của các quốc gia có thể ảnh hưởng đến khả năng chuyển tiền quốc tế. Một số quốc gia có quy định nghiêm ngặt về việc chuyển tiền ra nước ngoài, điều này có thể tạo ra thách thức cho các doanh nghiệp.

Chính trị và kinh tế

Tình hình chính trị và kinh tế của các quốc gia cũng ảnh hưởng đến thanh toán quốc tế. Các biến động chính trị, khủng hoảng kinh tế hoặc các biện pháp trừng phạt kinh tế có thể làm gián đoạn quá trình thanh toán và gây khó khăn cho các doanh nghiệp.

Một số phương pháp thanh toán quốc tế phổ biến nhất hiện nay

Phương thức 1 – Chuyển tiền T/T

Phương thức chuyển tiền T/T thường được gọi là phương thức chuyển tiền bằng điện (telegraphic transfer) hay phương thức thanh toán T/T. Đây là phương thức thanh toán quốc tế rất phổ biến hiện nay, ngân hàng sẽ thực hiện chuyển số tiền đến người hưởng thụ bằng hệ thống chuyển tiền quốc tế SWIFT, trên cơ sở chỉ dẫn của người trả tiền.

1. Chuyển tiền bằng điện trả trước (T/T in advance)

Thanh toán trả trước là phương thức thanh toán trong đó người mua phải thanh toán trước khi người bán thực hiện giao hàng

Phương thức thanh toán này có một số đặc điểm như sau:

• An toàn tối đa cho người bán, rủi ro cao nhất cho người mua
• Giao dịch thường trị giá nhỏ và người mua không có sự lựa chọn khác
• Thường dùng cho những giao dịch mới mà người bán không tin tưởng
• Không có cam kết hàng hóa sẽ được giao, người mua cần xem xét uy tín người bán, tình hình ổn định của nước XK

2. Chuyển tiền bằng điện trả sau 

Người XK sau khi hoàn thành nghĩa vụ giao hàng của mình sẽ mở 1 tài khoản để ghi nợ người NK, yêu cầu người NK trả tiền cho người XK vào thời điểm xác định trong tương lai.

Đây là phương thức thanh toán an toàn cao nhất cho người mua, rủi ro cao nhất cho người bán. Chỉ thực hiện khi đủ tin tưởng về uy tín người mua.

Phương thức 2 – Nhờ thu kèm chứng từ

Là phương thức thanh toán mà trong đó người XK (người bán) sau khi hoàn thành nghĩa vụ giao hàng thì tiến hành lập bộ chứng từ thanh toán để ủy thác (nhờ) ngân hàng phục vụ mình thu tiền hộ. Việc thanh toán hoàn toàn phụ thuộc vào thiện chí thanh toán của người mua, Ngân hàng không cam kết thanh toán và đóng vai trò trung gian. 

Có hai loại chính: 

• Documents against Payment (D/P): nhờ thu trả ngay 
• Documents against Acceptance (D/A): nhờ thu trả chậm 

Nhờ thu trả ngay (D/P) 

• Chứng từ được gửi tới ngân hàng người mua
• Ngân hàng người mua chỉ được trả chứng từ cho người mua khi người mua nộp đủ tiền thanh toán. Sau khi giao chứng từ phải thanh toán ngay cho ngân hàng của người bán.
• Nếu là chứng từ sở hữu (B/L): người mua chỉ có thể nhận hàng khi đã thanh toán.

Nhờ thu trả chậm (D/A)

• Ngân hàng thu hộ giao bộ chứng từ cho người mua trên cơ sở cam kết của người mua vào ngày đáo hạn mà không chịu trách nhiệm về cam kết này.
• Người mua nhận hàng và thanh toán vào ngày đáo hạn.

Phương thức 3 – Thư tín dụng (Letter of Credit – L/C)

Thư tín dụng là một hình thức bảo đảm thanh toán do ngân hàng phát hành theo yêu cầu của người mua. Khi người mua và người bán không có mối quan hệ tin cậy, thư tín dụng giúp bảo đảm rằng người bán sẽ nhận được tiền khi họ xuất trình các chứng từ phù hợp với yêu cầu của hợp đồng.

Đặc điểm của phương thức thanh toán L/C:

• L/C là 1 cam kết không hủy ngang (Irrevocable), chỉ được hủy khi có sự đồng ý của các bên liên quan (người mua, người bán, NH phát hành L/C, NH của người thụ hưởng).
• Ngân hàng thanh toán trên cơ sở duy nhất là chứng từ được quy định trong L/C và không liên quan đến hàng hóa và hợp đồng 
• Chứng từ hợp lệ → Thanh toán (L/C trả ngay) hoặc chấp nhận thanh toán vào ngày đáo hạn (LC trả chậm) trong vòng 05 ngày sau khi nhận chứng từ. 
• Chứng từ có bất hợp lệ → quyền quyết định thuộc người mua (người mở L/C)

Một số loại L/C phổ biến đang được sử dụng:

• At Sight LC (L/C trả ngay)
• Time/Usance/Deferred L/C (L/C trả chậm)
• Mixed Payment L/C (L/C hỗn hợp)
• Revolving L/C (L/C tuần hoàn)
• Confirmed L/C (L/C xác nhận)
• Transferable L/C (L/C chuyển nhượng)
• Back-to-Back L/C (L/C giáp lưng)
• Advance Payment L/C/Red clause L/C (/LC điều khoản đỏ)
• Reciprocal L/C (LC đối ứng)
• Standby L/C (L/C dự phòng)

Phương thức 4 – Ghi sổ (Open account)

Phương thức ghi sổ là một hình thức thanh toán mà người bán cho phép người mua trả tiền vào một thời điểm xác định trong tương lai, dựa trên các điều khoản đã thỏa thuận. Theo đó, sau khi hàng hóa được giao, nhà xuất khẩu sẽ gửi cho nhà nhập khẩu hóa đơn thương mại chi tiết, bao gồm thông tin về hàng hóa và tổng số tiền phải trả. Nhà nhập khẩu sẽ thanh toán số tiền này bằng cách ghi nợ vào tài khoản đã thỏa thuận trước đó, thường là một tài khoản trả trước.

Trong phương thức này, nhà xuất khẩu chịu trách nhiệm lớn về rủi ro, bao gồm khả năng không nhận được thanh toán hoặc nhận thanh toán muộn từ phía nhà nhập khẩu. Do đó, việc đánh giá uy tín và năng lực tài chính của đối tác nhập khẩu là rất quan trọng. Các doanh nghiệp xuất khẩu nên thực hiện kiểm tra kỹ lưỡng trước khi chấp nhận phương thức ghi sổ, bao gồm việc xác minh lịch sử tín dụng, tham khảo ý kiến từ các đối tác hoặc tổ chức tài chính đáng tin cậy, và có thể yêu cầu các biện pháp bảo đảm như bảo lãnh ngân hàng hoặc bảo hiểm tín dụng.

Ngoài ra, phương thức ghi sổ thường được sử dụng trong các mối quan hệ kinh doanh lâu dài và ổn định, nơi mà sự tin tưởng lẫn nhau đã được thiết lập. Điều này có thể giúp tăng cường quan hệ đối tác và tạo điều kiện thuận lợi cho việc mở rộng kinh doanh. Tuy nhiên, vì không có sự bảo đảm nào cho việc thanh toán, phương thức này ít được ưa chuộng hơn so với các phương thức khác như thư tín dụng (L/C) hoặc tiền mặt trả trước (Cash in Advance).

Nhà xuất khẩu cần cân nhắc các biện pháp quản lý rủi ro khi sử dụng phương thức ghi sổ, chẳng hạn như hạn chế tín dụng, theo dõi sát sao các khoản phải thu, và duy trì một quỹ dự phòng để bảo vệ khỏi những trường hợp không mong muốn. Điều này không chỉ giúp giảm thiểu rủi ro tài chính mà còn duy trì dòng tiền ổn định cho doanh nghiệp.

Các điều kiện thanh toán quốc tế

Có nhiều điều kiện để các doanh nghiệp thực hiện thanh toán quốc tế, bao gồm: điều kiện tiền tệ; điều kiện địa điểm thanh toán; điều kiện thời gian thanh toán và điều kiện phương thức thanh toán. 

1. Điều kiện tiền tệ:

• Tiền tệ thanh toán: Đơn vị tiền tệ được sử dụng trong giao dịch (USD, EUR, VND…).
• Tỷ giá hối đoái: Cách thức xác định tỷ giá (tỷ giá cố định, tỷ giá thị trường…).
• Rủi ro ngoại hối: Các rủi ro liên quan đến biến động tỷ giá và cách thức quản lý.

2. Điều kiện địa điểm thanh toán:

• Nơi thanh toán: Ngân hàng của người bán, ngân hàng của người mua hoặc một ngân hàng thứ ba.
• Chi phí thanh toán: Ai sẽ chịu trách nhiệm về các phí phát sinh.

3. Điều kiện thời gian thanh toán:

• Thời hạn thanh toán: Thời gian tối đa để người mua thanh toán sau khi nhận được hàng hoặc chứng từ.
• Phương thức xác định thời hạn: Theo ngày, theo tháng, theo lô hàng…
• Điều kiện gia hạn: Có thể gia hạn thời hạn thanh toán hay không.

4. Điều kiện chứng từ:

• Loại chứng từ: Hóa đơn thương mại, vận đơn, bảo hiểm…
• Số lượng bản sao: Số lượng bản sao của mỗi loại chứng từ.
• Ngôn ngữ chứng từ: Ngôn ngữ được sử dụng trong chứng từ.

5. Điều kiện khác:

• Điều kiện kiểm tra hàng hóa: Người mua có quyền kiểm tra hàng hóa trước khi thanh toán hay không.
• Điều kiện bảo hiểm: Loại hình bảo hiểm và mức độ bảo hiểm.
• Điều kiện giải quyết tranh chấp: Cách thức giải quyết các tranh chấp phát sinh.

Ví dụ về một điều khoản thanh toán:

Thanh toán 100% giá trị hợp đồng bằng USD, theo tỷ giá giao ngay tại thời điểm thanh toán. Người mua sẽ thanh toán bằng lệnh chuyển khoản đến tài khoản của người bán tại Ngân hàng ABC trong vòng 30 ngày kể từ ngày xuất hóa đơn. Người mua có quyền kiểm tra hàng hóa trong vòng 7 ngày kể từ ngày nhận hàng.

Lưu ý:

• Các điều kiện thanh toán cần được hai bên thỏa thuận rõ ràng và cụ thể trong hợp đồng mua bán.
• Việc lựa chọn các điều kiện thanh toán phù hợp sẽ giúp giảm thiểu rủi ro và đảm bảo quyền lợi cho cả người mua và người bán.

>>> Xem thêm: Chai thủy tinh | “Đốn gục” người tiêu dùng bằng sự an toàn và tinh tế 2024

Các lưu ý trong thanh toán quốc tế

Thanh toán quốc tế là một quá trình phức tạp, đòi hỏi sự cẩn trọng và hiểu biết sâu sắc về các quy định, thủ tục và rủi ro.

1. Lựa chọn hình thức thanh quốc tế toán phù hợp:

• Đánh giá mối quan hệ với đối tác: Với đối tác mới, nên chọn hình thức thanh toán bảo đảm an toàn hơn như L/C.
• Tính chất hàng hóa: Hàng hóa dễ hư hỏng, giá trị cao nên chọn hình thức thanh toán có bảo đảm.
• Điều kiện thị trường: Thị trường biến động, nên chọn hình thức thanh toán linh hoạt.

2. Hiểu rõ các điều khoản trong hợp đồng về thanh toán quốc tế:

• Đọc kỹ hợp đồng: Hiểu rõ từng điều khoản về hình thức thanh toán quốc tế, điều kiện thanh toán, trách nhiệm của mỗi bên.
• Tư vấn pháp lý: Nếu cần, hãy nhờ luật sư tư vấn để đảm bảo hợp đồng bảo vệ quyền lợi của doanh nghiệp.

3. Chú ý đến các rủi ro:

• Rủi ro thanh toán quốc tế: Người mua không thanh toán, chậm thanh toán, nhận thanh toán nhưng không giao hàng.
• Rủi ro ngoại hối: Biến động tỷ giá ảnh hưởng đến lợi nhuận.
• Rủi ro chính trị: Các yếu tố chính trị ảnh hưởng đến giao dịch.

4. Tuân thủ các quy định pháp luật về thanh toán quốc tế:

• Quy định về ngoại hối: Các quy định về chuyển đổi ngoại tệ, hạn mức chuyển tiền.
• Quy định về hải quan: Các thủ tục hải quan, thuế nhập khẩu.

Trên đây là toàn bộ thông tin chi tiết về thanh toán quốc tế và các phương thức thanh toán quốc tế phổ biến hiện nay. Nếu quý khách hàng còn bất kỳ thắc mắc nào về chủ đề này, xin vui lòng liên hệ trực tiếp với Unlimited Access để nhận được sự tư vấn cụ thể nhất. Unlimited Access luôn sẵn sàng giải đáp mọi câu hỏi liên quan đến nhiều lĩnh vực khác nhau mà quý khách quan tâm.

Ngoài ra để hiểu rõ hơn về quy trình nhập khẩu các mặt hàng đặc biệt về máy móc thiết bị xây dựng, bạn có thể xem qua các bài viết sau:

Xem thêm: Dây chuyền máy móc

Xem thêm: Quy trình nhập khẩu máy móc xây dựng mới nhất 2024

Mọi thắc mắc và cần hỗ trợ xin vui lòng liên hệ đến Unlimited Access qua các phương thức dưới đây:

Địa chỉ: 

VP Chính HCM: Số 6 Nguyễn Trung Trực, Phường 5, Quận Bình Thạnh, TP.HCM.

VP Đại Diện HN: Tầng 2-Toà Nhà 25T2 Nguyễn Thị Thập, Phường Trung Hòa, Quận Cầu Giấy, TP.Hà Nội.

Zalo: 0972.492.707 

Hotline: 0972.492.707

Website: unlimitedaccess.vn